Cảnh báo nguy cơ sốt rét ngoại lai từ Châu phi

Bệnh thường biểu hiện bằng những cơn sốt rét điển hình với ba triệu chứng: rét run, sốt, vã mồ hôi có tính chu kỳ tùy theo loài ký sinh trùng, sốt rét do P. falciparum có thể gây ra sốt rét ác tính dẫn tới tử vong nếu không được chẩn đoán, điều trị kịp thời.

Cán bộ Khoa Ký sinh trùng-Côn trùng, Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh trao đổi với 

cán bộ Trung tâm y tế huyện hàm Yên về thuốc điều trị bệnh sốt rét.

Tại Trung tâm Y tế Hàm Yên  đang điều trị cho bệnh nhân Nguyễn Văn T. (48 tuổi) làm việc và định cư ở Nigeria từ năm 2020. Bệnh nhân đã từng mắc và điều trị sốt rét. Ngày 18/6/2024, bệnh nhân trở về Việt Nam, cùng ngày có biểu hiện sốt. Bệnh nhân tự mua thuốc về uống nhưng không đỡ. Ngày 16/8/2024, bệnh nhân đến TTYT huyện Hàm Yên khám, qua khai thác tiền sử dịch tễ nghi ngờ bệnh nhân mắc sốt rét, bác sỹ chỉ định lấy mẫu xét nghiệm tìm ký sinh trùng sốt rét. Bệnh nhận được chỉ định lấy lam máu xét nghiệm lần 1 ngày 16/8/2024 kết quả âm tính, lần 2 ngày 17/8/2024 kết quả âm tính, lần 3 ngày 18/8/2024 kết quả có ký sinh trùng sốt rét trong máu thể Plasmodium faciparum. Ngày 19/8/2024, bệnh nhân được chỉ định dùng thuốc điều trị rốt rét (Pyramax, Primaquin).   Sau khi dùng thuốc, bệnh nhân cắt sốt, mệt mỏi, đau các khớp, ăn uống được, không nôn, đại tiểu tiện bình thường.

Để hạn chế nguy cơ bùng phát dịch, Bộ Y tế khuyến cáo người dân trở về từ các nước có vùng dịch tễ sốt rét cần được khám sàng lọc, điều tra dịch tễ và xét nghiệm ngay trong máu có ký sinh trùng sốt rét hay không và cần khai báo y tế với cơ quan chức năng. Do các triệu chứng sốt rét không điển hình rầm rộ, dễ gây nhầm với các bệnh khác như Cảm cúm, Covid-19, sốt xuất huyết,.. Vi vậy, khi có biểu hiện sốt cần đi khám để tránh nhầm lẫn và bỏ xót các ca bệnh sốt rét nếu không được điều trị kịp thời sẽ chuyển thành sốt rét ác tính với triệu chứng sốt cao liên tục, rối loạn tri giác hoặc hôn mê, co giật nhiều lần, suy hô hấp, suy thận cấp, rối loạn đông máu, hạ đường huyết, đi ngoài nhiều lần, đi tiểu ra máu, nguy hiểm đến tính mạng. Tuy nhiên, nếu được chẩn đoán sớm và điều trị kịp thời, đúng thuốc, đủ thời gian thì các chức năng sẽ dần hồi phục.

Người dân khi có sốt hoặc nghi ngờ bị mắc sốt rét cần đến ngay cơ sở y tế để khám bệnh, thử máu xác định bệnh và để điều trị kịp thời. Khi bị sốt rét cần uống thuốc sốt rét ngay, uống đúng thuốc, đủ liều, đúng theo hướng dẫn của cán bộ y tế. Thuốc sốt rét được cấp không mất tiền mua, thuốc có sẵn ở tất cả các cơ sở y tế của nhà nước, không tự ý uống thuốc khi chưa được sự hướng dẫn của cán bộ y tế. Khi bị sốt rét không mời thầy mo, thầy cúng về cúng bái vì không những bệnh không khỏi mà còn tốn kém tiền của. Ngủ màn thường xuyên là biện pháp chủ động phòng chống bệnh sốt rét, kể cả khi ngủ trên nương rẫy hay trong rừng.

Thu Phương

Khoa Ký sinh trùng - Côn trùng