Cơ hội kinh doanh là gì? Làm thế nào để nhận biết một cơ hội kinh doanh? Nếu bạn đang tìm kiếm ý tưởng kinh doanh nhưng chưa biết phải làm gì, đừng bỏ lỡ bài viết dưới đây. Trong bài viết này, chúng tôi sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về khái niệm cơ hội kinh doanh, cũng như giải đáp những thắc mắc liên quan.
Cơ hội kinh doanh là gì?
Theo KJC, cơ hội kinh doanh (business opportunity) là thời cơ thuận lợi để một cá nhân hoặc tổ chức bắt đầu, mở rộng hoặc cải thiện hoạt động kinh doanh, nhằm tạo ra lợi nhuận và giá trị bền vững. Đây không chỉ là ý tưởng ngẫu nhiên mà là sự kết hợp giữa nhu cầu thị trường chưa được đáp ứng, thay đổi công nghệ, xu hướng xã hội và nguồn lực sẵn có. Theo GeeksforGeeks, cơ hội kinh doanh giống như “cơ hội vàng” cho những ai muốn khởi nghiệp và kiếm tiền, đòi hỏi sự nhạy bén để nhận diện và hành động kịp thời.
Ví dụ cơ bản: Trong đại dịch COVID-19, nhu cầu giao hàng tận nơi tăng vọt, tạo cơ hội cho các nền tảng như Grab hay ShopeeFood mở rộng. Tại Việt Nam, theo Bộ Công Thương, năm 2024, kinh tế số đóng góp 16% GDP, mở ra hàng loạt cơ hội từ thương mại điện tử đến fintech. Đến 2025, với tăng trưởng GDP dự kiến 6-7%, cơ hội kinh doanh sẽ tập trung vào công nghệ xanh và AI, theo dự báo từ Forbes.
Vai trò của cơ hội kinh doanh
Theo như những người quan tâm đến liên minh KJC cho biết, cơ hội kinh doanh không chỉ giúp doanh nghiệp tăng lợi nhuận, mà còn đóng vai trò quan trọng trong:
- Khởi nghiệp thành công: Các startup thường dựa vào cơ hội kinh doanh để định hình mô hình kinh doanh.
- Đổi mới và sáng tạo: Phát hiện cơ hội kinh doanh thúc đẩy nghiên cứu, phát triển sản phẩm mới và cải tiến quy trình.
- Tăng khả năng cạnh tranh: Doanh nghiệp khai thác cơ hội tốt hơn đối thủ sẽ chiếm ưu thế trên thị trường.
- Thu hút đầu tư: Những cơ hội kinh doanh rõ ràng và tiềm năng thường thu hút nhà đầu tư và vốn đầu tư mạo hiểm.
- Mở rộng thị trường: Nhờ cơ hội kinh doanh, doanh nghiệp có thể thâm nhập thị trường mới hoặc mở rộng lĩnh vực kinh doanh hiện tại.
Đặc điểm của cơ hội kinh doanh
- Thể hiện tính bền vững: Các cơ hội kinh doanh đáp ứng ba yếu tố: kinh tế, xã hội và môi trường được coi là bền vững.
- Sức hấp dẫn của thị trường: Điều này được phản ánh trong hiệu quả kinh doanh trên thị trường.
- Tính bền vững của sản phẩm/dịch vụ: điều này được phản ánh trong vòng đời của sản phẩm/dịch vụ.
- Thời điểm: 50% thành công đến từ việc nắm bắt đúng thời điểm.
Các loại cơ hội kinh doanh
Cơ hội thị trường chưa đáp ứng
Tìm kiếm cơ hội kinh doanh về cơ bản là quá trình sử dụng các nguồn lực sẵn có để đáp ứng những nhu cầu thị trường chưa được đáp ứng. Để xác định nhu cầu này, ta có thể tham khảo lý thuyết “Lấy để làm” của Christensen. Lý thuyết này đề cập đến thực tế là mọi người không mua một sản phẩm, mà “thuê” nó để thực hiện một công việc.
Lấy ví dụ về sữa lắc McDonald’s. CEO của công ty thức ăn nhanh này đã rất ngạc nhiên khi thấy doanh số sữa lắc cao nhất vào buổi sáng. Áp dụng lý thuyết “nhiệm vụ cần hoàn thành”, họ phát hiện ra rằng khách hàng thuê nhân viên pha sữa lắc để giúp họ có một bữa sáng no bụng và lâu dài.
Bằng cách hiểu công việc mà khách hàng đang cố gắng thực hiện và phát triển một sản phẩm có thể giúp họ thực hiện công việc đó, bạn sẽ tăng đáng kể cơ hội thành công trong kinh doanh.
Cơ hội từ thị trường cấp thấp
Chìa khóa để xác định khoảng trống thị trường là hiểu lý thuyết đổi mới đột phá của Christensen. Lý thuyết này giải thích cách các công ty với nguồn lực hạn chế có thể thâm nhập vào các thị trường hiện có và ngăn cản các công ty hiện hữu chiếm lĩnh phân khúc thị trường của họ. Có hai loại đổi mới đột phá: đột phá chi phí thấp và đột phá thị trường mới .
Sự gián đoạn cấp thấp xảy ra khi một công ty mới thành lập hoặc gia nhập thị trường và chiếm lĩnh phân khúc thị trường thấp nhất với mô hình kinh doanh lợi nhuận thấp. Việc gia nhập phân khúc thị trường thấp đảm bảo rằng các công ty hiện hữu không có động lực tài chính để cạnh tranh, mà thay vào đó, họ sẽ chiếm lĩnh các phân khúc thị trường có lợi nhuận cao nhất.
Theo thời gian, các công ty khởi nghiệp sẽ chuyển sang phân khúc thị trường tiếp theo có biên lợi nhuận cao hơn. Và một lần nữa, các công ty đương nhiệm lại có động lực kinh tế để rời khỏi phân khúc đó và chuyển sang một thị trường có biên lợi nhuận cao hơn. Điều này tiếp tục cho đến khi các công ty khởi nghiệp đẩy các công ty đương nhiệm ra khỏi thị trường hoàn toàn.
Có thể nói, phương pháp này mang lại hiệu quả cao hơn cho các startup thay vì phải đối đầu trực tiếp với các công ty hiện hữu trên thị trường vì họ có nhiều tiềm năng hơn.
Cơ hội từ thị trường mới
Sự gián đoạn thị trường mới xảy ra khi một công ty tạo ra một phân khúc mới trong một thị trường đã tồn tại.
Phân khúc này có thể phục vụ những người đang bị các sản phẩm/dịch vụ hiện tại phục vụ quá mức, nghĩa là họ không muốn chi trả cho những tính năng mới nhất trong sản phẩm của công ty hiện tại. Các công ty khởi nghiệp sau đó tạo ra những sản phẩm/dịch vụ rẻ hơn nhưng vẫn chất lượng để đáp ứng nhu cầu của thị trường này.
Làm thế nào để xác định cơ hội kinh doanh?
Làm thế nào để xác định cơ hội kinh doanh? Dưới đây là ba cách bạn có thể xác định cơ hội kinh doanh cho công ty của mình.
Xác định điểm đau của bạn
Trước tiên, hãy bắt đầu bằng việc phân tích bản thân. Bạn có biết thương hiệu kính mắt thời trang Warby Parker ra đời như thế nào không? Sau khi Neil Blumenthal làm mất cặp kính thuốc và không đủ tiền mua, anh đã thành lập một công ty cung cấp kính mắt giá rẻ và thời trang hơn.
Hoặc như Coolmate, một thương hiệu được tạo ra để giải quyết những vấn đề mà nam giới gặp phải khi lựa chọn và mua quần áo.
Mỗi sản phẩm/dịch vụ ra đời đều mang sứ mệnh đáp ứng và làm hài lòng nhu cầu của khách hàng. Vì vậy, việc xác định điểm yếu hoặc nhu cầu của bản thân cũng là một cách để tìm kiếm cơ hội kinh doanh hiệu quả.
Thực hiện nghiên cứu thị trường
Một cách khác để xác định xem ý tưởng kinh doanh có khả thi hay không là tiến hành nghiên cứu thị trường, bao gồm xác định đối thủ cạnh tranh, đối tượng mục tiêu, v.v.
Bằng cách quan sát đối tượng mục tiêu và thu thập phản hồi từ họ, bạn có thể hiểu rõ động lực, nỗi sợ hãi, khó khăn và mong muốn của họ. Điều này giúp bạn xác định liệu sản phẩm của mình có đáp ứng được nhu cầu của họ hay không và quy mô thị trường mục tiêu của bạn lớn đến mức nào.
Khi đã xác định được cơ hội, bạn có thể sử dụng tư duy thiết kế để tạo ra sản phẩm sáng tạo phù hợp với nhu cầu chưa được đáp ứng của thị trường mà bạn khám phá ra.
Kiểm tra các quy trình
Bạn cũng có thể tìm kiếm cơ hội kinh doanh bằng cách xem xét các quy trình và phương pháp cung cấp sản phẩm/dịch vụ hiện có. Hãy cố gắng đánh giá từng quy trình một cách cởi mở và tự hỏi bản thân xem có thể cải thiện quy trình đó như thế nào, chẳng hạn như:
- Quá trình sản xuất có thể nhanh hơn được không?
- Có cách nào để làm cho quá trình sản xuất bền vững hơn không?
- Vân vân.
Rủi ro và thách thức khi khai thác cơ hội kinh doanh
Dù cơ hội kinh doanh mang lại nhiều lợi ích, nhưng cũng tồn tại các rủi ro và thách thức:
- Không đánh giá đúng nhu cầu thị trường: Sản phẩm/dịch vụ không đáp ứng nhu cầu thực sự của khách hàng.
- Thiếu nguồn lực: Không đủ vốn, nhân lực hoặc công nghệ để triển khai.
- Cạnh tranh cao: Thị trường bão hòa, khó tạo khác biệt.
- Rủi ro pháp lý: Không tuân thủ quy định có thể gây thiệt hại về tài chính và uy tín.
- Thay đổi thị trường nhanh: Xu hướng mới hoặc công nghệ mới có thể làm cơ hội biến mất nhanh chóng.
Ví dụ thực tiễn về cơ hội kinh doanh
- Ứng dụng giao hàng nhanh: Khi nhu cầu mua sắm trực tuyến tăng mạnh, các ứng dụng như Grab, Now hay Baemin ra đời và phát triển nhanh chóng.
- Sản phẩm thân thiện môi trường: Khi người tiêu dùng quan tâm đến môi trường, sản phẩm tái chế, đồ dùng thân thiện môi trường trở thành cơ hội kinh doanh hấp dẫn.
- Giáo dục trực tuyến: Đại dịch COVID-19 thúc đẩy nhu cầu học tập trực tuyến, tạo cơ hội cho các nền tảng như Zoom, Udemy hay Coursera.
- Thực phẩm hữu cơ và đồ uống bổ dưỡng: Xu hướng sống khỏe tạo cơ hội kinh doanh cho các cửa hàng thực phẩm hữu cơ, nước ép tự nhiên và sản phẩm chức năng.
Trên đây là những thông tin về cơ hội kinh doanh là gì và cách nhận diện cơ hội kinh doanh mà chúng tôi muốn gửi đến bạn. Hy vọng bài viết đã cung cấp cho bạn nhiều thông tin hữu ích và giúp bạn giải đáp những thắc mắc hiện tại về chủ đề này.
